Rak pęcherza moczowego

Rak pęcherza moczowego (ang. bladder cancer) – choroba nowotworowa pęcherza moczowego, najczęściej wywodząca się z komórek nabłonka przejściowego (urothelium) błon śluzowych wyścielających światło narządu. Rak (carcinoma) stanowi zdecydowaną większość złośliwych nowotworów pęcherza moczowego.

Epidemiologia

Rak pęcherza moczowego jest jednym z częstszych nowotworów ludzi w podeszłym wieku. Zachorowalność znacząco wzrasta w 7. i 8. dekadzie życia. Częściej (2 do 3 razy) występuje u mężczyzn. W Polsce jest czwartym pod względem częstości zachorowań nowotworem mężczyzn i ósmym u kobiet. Rak pęcherza częściej występuje u ludzi rasy białej niż czarnej. Wśród czynników ryzyka zachorowania na raka pęcherza moczowego wymieniane są: * palenie papierosów * ekspozycja na karcynogeny przemysłowe (np. β-naftylaminę, benzydynę) * infestacja Schistosoma haematobium – schistosomatoza (najpoważniejsza przyczyna nowotworów w krajach rozwijających się, predysponuje do raka płaskonabłonkowego) * przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego * niektóre leki (cyklofosfamid) * przebyta radioterapia z napromienieniem okolicy podbrzusza * długoterminowe założenie cewnika Foleya (dotyczy pacjentów z uszkodzeniem rdzenia kręgowego i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka płaskonabłonkowego) Nie stwierdzono dotąd rodzinnej predyspozycji do zachorowań na ten typ nowotworu.

Histopatologia

Obraz histologiczny raka pęcherza moczowego Nowotwory złośliwe pęcherza moczowego wywodzące się z nabłonka przejściowego tradycyjnie nazywano rakami przejściowokomórkowymi (carcinoma transitionale). Obecnie częściej używa się terminu nowotwory (raki) urotelialne (ang. urothelial neoplasms). Ze względu na typ wzrostu wyróżniamy: * raki brodawkowate naciekające * raki płaskie naciekające * raki płaskie nienaciekające (in situ). Klasyfikacja WHO w zależności od stopnia zróżnicowania nowotworu wyróżnia: * nowotwory dobrze zróżnicowane, o niskim potencjale złośliwości (G1) * nowotwory o średnim stopniu złośliwości (G2) * nowotwory skrajnie niezróżnicowane, anaplastyczne, o wysokim stopniu złośliwości (G3). Raki płaskonabłonkowe pęcherza moczowego (carcinoma planoepitheliale) są stosunkowo rzadkie i stanowią około 5% raków tego narządu. Inne nowotwory złośliwe pęcherza stanowią łącznie mniej niż 5% przypadków, zalicza się tu: * gruczolakoraki (adenocarcinoma) * raki drobnokomórkowe (small cell carcinomas) * pierwotne chłoniaki pęcherza moczowego (lymphoma) * mięśniaki (leiomiosarcoma, rhabdomiosarcoma).

Objawy i przebieg

Pierwszym objawem jest zazwyczaj bezbolesny, często masywny krwiomocz. Wystąpienie bezbolesnego krwiomoczu i obecność skrzepów w moczu zawsze budzi podejrzenie raka pęcherza moczowego. Ponadto stwierdza się niecharakterystyczne dolegliwości ze strony układu moczowego, takie jak: * dysuria, ból przy mikcji * częste oddawanie moczu * ból w okolicy nadłonowej i lędźwiowej * miejscowa limfadenopatia Późnym objawem może być macalny guz w okolicy nadłonowej.

Rozpoznanie

Przy wystąpieniu wspomnianych objawów pierwszym wykonywanym badaniem jest badanie moczu z posiewem. W przypadku krwiomoczu wykonuje się USG. W razie wątpliwości przeprowadzana jest cystoskopia.

Leczenie

Leczenie raka pęcherza moczowego zależy od głębokości jego naciekania w głąb ściany pęcherza. Powierzchowne guzy (nieprzechodzące przez błonę mięśniową) leczy się za pomocą przezcewkowej radykalnej elektroresekcji guza (TURT). Stosuje się także immunoterapię (szczepionką BCG), która jest skuteczna w 2/3 przypadków. Leczenie powierzchownego raka pęcherza przy pomocy serii wlewek szczepionki BCG jest najskuteczniejszą wśród wszystkich znanych metod immunoterapii nowotworów. Skuteczność immunoterapii BCG ocenia się wyżej niż skuteczność miejscowej chemioterapii. Zaawansowane zmiany wymagają radykalnego usunięcia pęcherza moczowego z okolicznymi narządami oraz węzłami chłonnymi miednicy mniejszej. Pęcherz moczowy można odtworzyć z odcinka jelita lub wszczepia się moczowody do izolowanej pętli jelita cienkiego. Radioterapia z chemioterapią mogą być uzupełnieniem leczenia chirurgicznego.

Bibliografia

* *

Linki zewnętrzne

* [http://www.emedicine.com/med/topic2344.htm Artykuł z eMedicine] * [http://www.cancer.gov/cancertopics/types/bladder Strona National Cancer Institute] * [http://pathology2.jhu.edu/bladder_cancer/ Strona John Hopkins University] * [http://www.onkonet.pl/dp_nump_npecherza.html Diagnostyka i leczenie nowotworów pęcherza moczowego] * [http://eurologia.pl/g/19,rak-pecherza Rak pęcherza moczowego - od objawu do rozpoznania i leczenia] Kategoria:Choroby nowotworowe Kategoria:Choroby układu moczowo-płciowego