Kalcytonina
Kalcytonina (Ct, z ang. calcitonin) – organiczny związek chemiczny z grupy peptydów, złożony z 32 aminokwasów, o masie cząsteczkowej 3,42 kDa; hormon zwierzęcy. U człowieka występuje w postaci monomeru lub dimeru i powstaje z polipeptydowego prohormonu o masie ok. 21 kDa. Kalcytonina łososiowa stosowana jest jako lek w chorobach związanych z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej.
Budowa
Kalcytonina ludzka i łososiowa zbudowane są z 32 aminokwasów, z których jedynie 16 jest identycznych. W obu cząsteczkach Cys-1 i Cys-7 na C-końcu połączone są mostkiem dwusiarczkowym. Różnice w budowie sprawiają, że przyjmowanie kalcytoniny łososiowej wywołuje produkcję przeciwciał u znaczącej liczby pacjentów.
Fizjologia
Kalcytonina produkowana jest głównie w komórkach C tarczycy. Obecność komórek neuroendokrynnych produkujących kalcytoninę wykrywa się też w wielu narządach, głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, w przysadce, płucach, w przewodzie pokarmowym, wątrobie i innych. Wraz z innymi hormonami, parathormonem i kalcytriolem, odgrywa istotną rolę w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej ustroju. Wrażliwe na stężenie jonów wapnia w osoczu krwi receptory rozmieszczone są na komórkach C tarczycy. Wzrost stężenia jonów wapnia Ca2+ powoduje zwiększenie wydzielania kalcytoniny. Z kolei spadek stężenia jonów wapnia powoduje zmniejszenie wydzielania tego hormonu. Kalcytonina obniża stężenie wapnia i zmniejsza stężenie fosforanów w osoczu hamując działanie osteoklastów w kościach oraz hamując reabsorpcję wapnia i fosforanów przez komórki cewek nerkowych powoduje zwiększone ich wydalanie. Oba typy komórek wyposażone są w receptory dla kalcytoniny, które należą do grupy receptorów związanych z białkami G. Wydzielanie kalcytoniny jest pobudzane przez glukagon, kilka hormonów przewodu pokarmowego oraz wysokie stężenie jonów wapnia we krwi.
Wskazania
Kalcytonina łososiowa jest lekiem który jest stosowany w schorzeniach takich jak: * choroba Pageta * osteoporoza * hiperkalcemia * bólach kości spowodowanych przerzutami nowotworowymi do kości * II i III stadium zespołu Sudecka * objawowe leczenie osteolizy spowodowanej chorobą nowotworową
Działania niepożądane
* nudności i wymioty * zaczerwienienie skóry * wysypka * drętwienie rąk * podwyższone temperatura ciała
Interakcje
Równoległe stosowanie kalcytoniny łososiowej z litem może prowadzić do zmniejszenia stężenia litu w osoczu.
Preparaty
* Calcitonin Jelfa * Miacalcic * Miacalcic Nasal 200
Przypisy
}}
Bibliografia
* [http://indeks.mp.pl/desc.php?id=420/ Indeks leków MP - Kalcytonina] * Ernst Mutschler: Farmakologia i toksykologia. Wrocław: MedPharm Polska, 2010, s. 417. ISBN 978-83-60466-81-0. Kategoria:Hormony tarczycy Kategoria:Hormony peptydowe Kategoria:Geny na chromosomie 11 Kategoria:Wapń