Kardiomiopatia rozstrzeniowa

Kardiomiopatia rozstrzeniowa (łac. cardiomiopathia congestiva ectactia) – inaczej przekrwienna (zastoinowa), polega na ścieńczeniu mięśnia sercowego, zwłaszcza w obrębie komór. Następuje wybiórcze powiększenie jąder kardiomiocytów bez przerostu komórki oraz zwłóknienie śródmiąższowe i okołonaczyniowe. Podobny obraz można spotkać w kardiomiopatii wtórnej, tj. na tle zapalenia mięśnia sercowego, co utrudnia postawienie właściwej diagnozy. Kardiomiopatia rozstrzeniowa prowadzi do zmniejszenia kurczliwości serca. Wszystko to prowadzi najpierw do powstania lewokomorowej niewydolności mięśnia sercowego, a następnie do jego obukomorowej niewydolności. Rozstrzeń dotyka często także oba przedsionki. Przerost jest z reguły asymetryczny.

Zachorowalność

Zapadalność w całej populacji wynosi 5-8 przypadków na 100 000 osób. Ludzie rasy czarnej oraz mężczyźni chorują na nią częściej (także przeżywalność jest gorsza), aniżeli osoby rasy białej i kobiety. Dotyka przede wszystkim osób w średnim wieku.

Etiologia

Większość przypadków kardiomiopatii rozstrzeniowej jest idiopatyczna (nie jest znana etiologia), w pozostałych przypadkach przyczyny są nieidiopatyczne. Chorobę mogą powodować: * najczęściej wirusy (np. wirus Coxackie B), które powodują zapalenie mięśnia sercowego; * leki cytostatyczne (przede wszystkim kardiotoksyczna doksorubicyna); * sarkoidoza (choroba Besniera-Boecka-Schaumanna); * dystrofie mięśniowe – zanik tkanki mięśniowej (dystrofia miotoniczna, dystrofia mięśniowa Duchenne'a); * ciąża; * zakażenie wirusem HIV; * alkohol i kokaina.

Objawy

Objawy zwykle rozwijają się stopniowo. Część osób, które posiadają obecną tylko rozstrzeń lewą, może pozostawiać bez objawów przez miesiące lub lata. Charakterystycznymi objawami kardiomiopatii rozstrzeniowej są: * objawy niewydolności lewej komory, zaburzenia rytmu serca (komorowe, nadkomorowe z migotaniem przedsionków); * zmiany zakrzepowo-zatorowe; * wzrost masy ciała; * rozciągnięcie i powiększenie mięśnia sercowego; * objawy niewydolności krążenia (odczuwanie zmęczenia, zawroty głowy, duszności, bezsenność, które są wynikiem zmniejszonego rzutu serca); * prawokomorowa niewydolność serca jako późny, źle rokujący objaw; * ból w klatce piersiowej jako przejaw zatorowości płucnej * ból brzucha spowodowany hepatomegalią. W celu zdiagnozowania choroby wykonuje się przede wszystkim następujące badania: echokardiografię, elektrokardiografię (EKG), biopsję endomiokardialną oraz cewnikowanie serca.

Leczenie

Leczenie ma na celu poprawę wydolności krążenia (zwiększenie frakcji wyrzutowej), poprawę jakości życia (zmniejszenie duszności, obrzęków, poprawa tolerancji wysiłkowej), zmniejszenie ryzyka nagłego zgonu. Z farmakoterapii najczęściej stosuje się: * podawanie leków poprawiających wydolność krążenia poprzez zmniejszenie oporów obwodowych (np. leki z grup: inhibitorów konwertazy angiotensyny, antagonistów receptora angiotensyny II); * podanie leków moczopędnych zwłaszcza furosemidu i spironolaktonu; * podanie (w niewielkich dawkach) leków obniżających nadmierne napięcie układu współczulnego np. metoprolol, bisoprolol; * podanie nitratów; * podawanie leków poprawiających kurczliwość mięśnia sercowego (najczęściej z grupy glikozydów naparstnicy) – obecnie ogranicza się stosowanie tej grupy leków; * podawanie leków przeciwzapalnych w przypadku kardiomiopatii rozstrzeniowej pozapalnej; * przeszczepienie serca w przypadku znacznego uszkodzenia serca; * wszczepienie stymulatora mięśnia sercowego lub defibrylatora, co chroni przed nagłym zgonem, wywołanym migotaniem komór; * wspomagająco stosuje się regularne ćwiczenia fizyczne (zwiększające przepływ krwi oraz poprawiające czynności śródbłonka) oraz odpowiednią dietę.