Kardiomiopatia rozstrzeniowa
Kardiomiopatia rozstrzeniowa (łac. cardiomiopathia congestiva ectactia) – inaczej przekrwienna (zastoinowa), polega na ścieńczeniu mięśnia sercowego, zwłaszcza w obrębie komór. Następuje wybiórcze powiększenie jąder kardiomiocytów bez przerostu komórki oraz zwłóknienie śródmiąższowe i okołonaczyniowe. Podobny obraz można spotkać w kardiomiopatii wtórnej, tj. na tle zapalenia mięśnia sercowego, co utrudnia postawienie właściwej diagnozy. Kardiomiopatia rozstrzeniowa prowadzi do zmniejszenia kurczliwości serca. Wszystko to prowadzi najpierw do powstania lewokomorowej niewydolności mięśnia sercowego, a następnie do jego obukomorowej niewydolności. Rozstrzeń dotyka często także oba przedsionki. Przerost jest z reguły asymetryczny.
Zachorowalność
Zapadalność w całej populacji wynosi 5-8 przypadków na 100 000 osób. Ludzie rasy czarnej oraz mężczyźni chorują na nią częściej (także przeżywalność jest gorsza), aniżeli osoby rasy białej i kobiety. Dotyka przede wszystkim osób w średnim wieku.Etiologia
Większość przypadków kardiomiopatii rozstrzeniowej jest idiopatyczna (nie jest znana etiologia), w pozostałych przypadkach przyczyny są nieidiopatyczne. Chorobę mogą powodować: * najczęściej wirusy (np. wirus Coxackie B), które powodują zapalenie mięśnia sercowego; * leki cytostatyczne (przede wszystkim kardiotoksyczna doksorubicyna); * sarkoidoza (choroba Besniera-Boecka-Schaumanna); * dystrofie mięśniowe – zanik tkanki mięśniowej (dystrofia miotoniczna, dystrofia mięśniowa Duchenne'a); * ciąża; * zakażenie wirusem HIV; * alkohol i kokaina.Objawy
Objawy zwykle rozwijają się stopniowo. Część osób, które posiadają obecną tylko rozstrzeń lewą, może pozostawiać bez objawów przez miesiące lub lata. Charakterystycznymi objawami kardiomiopatii rozstrzeniowej są: * objawy niewydolności lewej komory, zaburzenia rytmu serca (komorowe, nadkomorowe z migotaniem przedsionków); * zmiany zakrzepowo-zatorowe; * wzrost masy ciała; * rozciągnięcie i powiększenie mięśnia sercowego; * objawy niewydolności krążenia (odczuwanie zmęczenia, zawroty głowy, duszności, bezsenność, które są wynikiem zmniejszonego rzutu serca); * prawokomorowa niewydolność serca jako późny, źle rokujący objaw; * ból w klatce piersiowej jako przejaw zatorowości płucnej * ból brzucha spowodowany hepatomegalią. W celu zdiagnozowania choroby wykonuje się przede wszystkim następujące badania: echokardiografię, elektrokardiografię (EKG), biopsję endomiokardialną oraz cewnikowanie serca.Leczenie
Leczenie ma na celu poprawę wydolności krążenia (zwiększenie frakcji wyrzutowej), poprawę jakości życia (zmniejszenie duszności, obrzęków, poprawa tolerancji wysiłkowej), zmniejszenie ryzyka nagłego zgonu. Z farmakoterapii najczęściej stosuje się: * podawanie leków poprawiających wydolność krążenia poprzez zmniejszenie oporów obwodowych (np. leki z grup: inhibitorów konwertazy angiotensyny, antagonistów receptora angiotensyny II); * podanie leków moczopędnych zwłaszcza furosemidu i spironolaktonu; * podanie (w niewielkich dawkach) leków obniżających nadmierne napięcie układu współczulnego np. metoprolol, bisoprolol; * podanie nitratów; * podawanie leków poprawiających kurczliwość mięśnia sercowego (najczęściej z grupy glikozydów naparstnicy) – obecnie ogranicza się stosowanie tej grupy leków; * podawanie leków przeciwzapalnych w przypadku kardiomiopatii rozstrzeniowej pozapalnej; * przeszczepienie serca w przypadku znacznego uszkodzenia serca; * wszczepienie stymulatora mięśnia sercowego lub defibrylatora, co chroni przed nagłym zgonem, wywołanym migotaniem komór; * wspomagająco stosuje się regularne ćwiczenia fizyczne (zwiększające przepływ krwi oraz poprawiające czynności śródbłonka) oraz odpowiednią dietę.